DİZEL MOTOR DA NEYMİŞ?

Hiç dev kamyonların tepeye yavaşça çıkışını hayretle izlediniz mi ? Muhtemelen hayır! Böyle şeyler her gün olur. Fakat durun ve bir dakika ne olduğu hakkında düşünün. Çok büyük, ağır bir yükün bir kaç bardak kirli sıvıdan başka bir şey kullanmayarak, yerçekimi kuvvetine karşı sistematik olarak bu yükü nasıl kaldırdığını ve üstüne üstlük gördüğünüz şeyin oldukça dikkat çekici olduğunu kabul edersiniz.
Dizel motorlar, büyük makinaların arkasındaki güçtür- Trenler, kamyonlar, gemiler ve denizaltılar.
Görünüşte bunlar benzinli motor gibi sıradandır fakat, dizel motor ile daha zarif bir şekilde çalışarak daha fazla güç, daha fazla verim elde edersiniz.
Hadi buna daha yakından bakalım!!

DİZEL MOTOR NEDİR?

Benzinli motor gibi, dizel motor da içten yanmalı motorların bir türüdür. Bu eski moda buharlı lokomotiflerin kullandığı gibi harici bir yanmalı motordan çok farklı. Bir buharlı motorda, kazanda yanan büyük bir ateş vardır ve bu ateş suyu buhar yapmak için kullanılır. Buhar, uzun tüplerden kazanın karşı ucundaki bir silindire akar ve burada tekerlekleri hareket ettirmek için bir pistonu ileri geri iter. Bu dıştan yanmadır, çünkü; ateş silindirin dışındadır(aslında, genellikle, 6-7 metler ve ya 20-30 ft uzaktadır). Benzinli ve ya Dizel motorda, yakıt silindirlerin içinde yanar İçten yanmalı motor, daha az enerji harcar çünkü ısı akışı olmaz direkt olarak silindirin içinde kullanılır, ısı akışı olduğu zaman enerji kaybı da gerçekleşir. Bu da içten yanmalı motorların neden dıştan yanmalı motorlara göre daha verimli olduğunu açıklar.(İçten yanmalı motorlar, aynı yakıt hacmini kullanarak daha çok enerji üretir) 

DİZEL MOTORUN BENZİNLİ MOTORDAN FARKLARI NELERDİR? 

Benzinli motorlar ve dizel motorların her ikisi de içten yanmalı şekilde çalışır, fakat ufak farklılıklar vardır.
Benzinli bir motorda, yakıt ve hava ufak metal silindirlerin içine enjekte edilir.
Bir piston yardımıyla karışım sıkıştırılır, patlama oluşması için bujiden gelen küçük bir elektrik karışmış ve sıkışmık yakıt karışımını kıvılcım ile ateşe verir.
Karışımı patlar, oluşan güç pistonu tekrar aşağı doğru iter ve tekerlekler hareket eder.
Dizel motorlar da benzerdir fakat daha basittir.
Öncelikle, hava silindirin içine alınır ve piston tarafından sıkıştırılır(Benzinli motordan daha fazla sıkıştırma olur)
Benzinli bir motorda, hava-yakıt karışımı orijinal hacımın 1/10'una kadar sıkıştırılır.
Fakat dizel motorda hava 14 ila 25 kez herhangi bir şeyle sıkıştırılır.
Eğer daha önce bisiklet tekeri şişirdiyseniz, pompayı uzun süre kullandığınızda elinizin ısındığını hissedeceksiniz.
Bunun sebebi, basınc uygulanan gazın ortaya ısı çıkarmasıdır.
14-25 kez zorla sıkıştırılmış bir havanın nasıl bir ısı ortaya çıkaracağını hayal edin.
Oldukça fazla ısı olduğu gibi, havanın gerçekten ısınır, genellikle en az 500°C (1000°F) ve bazen bundan daha sıcak olabilmekte.
Hava sıkıştırıldıktan sonra, tipik bir şekilde (modern bir motorda) silindire gelişmiş bir aerosol kabı gibi çalışan elektronik bir yakıt enjeksiyon sistemi tarafından bir yakıt buharı silindirin içine püskürtüldü.(Enjekte edilen yakıt miktarı, sürücünün motorun ne kadar güç üretmesini istediğine bağlı olarak değişir.)
Hava o kadar sıcak ki, yakıt, kıvılcım bujisine ihtiyaç olmadan aniden ateşlenir ve patlar
Bu kontrollü patlama pistonu silindirin içinden tekrar aşağı iter, bu olay motorun takılı olduğu aracı ve ya makineyi çalıştıracak gücü üretir.
Piston tekrar silindirin içine girdiğinde, egzoz gazları dışarı egzoz valfi yardımıyla atılır, bu işlem bir dakikada yüzlerce kez tekrarlanır.

 

 BİR DİZEL MOTOR YAKITI NASIL GÜCE ÇEVİRİR?

4 Zamanlı Motorlar

Benzinli motorlar gibidir, bir dizel motor genellikle silindiri 4 aşamada ve ya zamanda tekrarlayarak çalıştırır, piston döngü boyunca 2 kere aşağı ve yukarı hareket eder.(Krank mili diğer bir değişle 2 kez döner)

Emme zamanı (Giriş): 

Piston aşağı doğru hareket ederken sağdaki açık yeşil hava giriş valfı içinden silindire hava (açık mavi) çekilir.

Sıkıştırma Stroğu: 

Emme valfi kapanır, piston yukarı yönlü hareket eder, ve hava karışımı sıkıştırılır ve bu sebeple sıcaklık artar. Yakıt(Koyu Mavi)  sıcak gazın içine doğru merkezi yakıt enjeksiyon valfi tarafından sıcak gaza enjekte edilir ve karışım kendiliğinden yanar. Bir gazlı motordan farklı olarak, bunu yapmak için bir kıvılcım bujisine ihtiyaç duymaz. 

Güç Stroğu:  

Hava-yakıt karışımı tutuşup yanarken bu olay pistonu aşağı ittirir, bu olay ise krank milini(alttakı kırmızı teker) hareket ettirerek gücü tekerlere iletir

Egzoz Stroğu: 

Soldaki yeşil çıkış valfi, geri dönen piston tarafından dışarı itilen egzoz gazlarını dışarı atmak için açılır.

 

2 Zamanlı Motorlar

2 Zamanlı dizel motorda döngü tamamlandığında piston sadece bir kere aşağı ve yukarı hareket eder.
Kafa karıştırıcı bir şekilde 2 zamanlı döngüde 3 aşama vardır.

Egzoz ve Emme:

Silindirin kenarlarına temiz hava üflenir ve eski egzozu üst kısımdaki valflerden dışarıya doğru iter.

Sıkıştırma:

Emme ve Egzoz valfleri kapanır. Piston yukarı yönlü hareket eder, hava sıkışır ve sıcaklık artar. Piston silindirin en üstüne ulaştığında yakıt enjekte edilir ve kendiliğinden tutuşur.

Güç:

Hava-yakıt karışımı tutuşurken, tekerleğe güç veren krank milini sürerek pistonu aşağı doğru iter.

İki zamanlı motorlar dört zamanlı motorlara göre daha küçük ve daha hafiftir ve her dönme sırasında bir kez güç ürettikleri için daha verimli olma eğilimindedirler (her iki dönüşte bir kez yerine, dört zamanlı bir motorda olduğu gibi). Bu, daha fazla soğutma ve yağlamaya ihtiyaçları olduğu ve daha yüksek aşınma ve yıpranma yaşadıkları anlamına gelir.

 

 

References:

https://www.explainthatstuff.com/diesel-engines.html